(Szczekociny) W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. wybuchło Powstanie Styczniowe. To ostatnie powstanie, w którym z rosyjskim zaborcą walczyli o niepodległość młodzi patrioci, protestując przeciwko poborowi do wojska rosyjskiego. Lasy koło Szczekocin były wtedy siedzibą oddziałów partyzanckich i miejscem potyczek i bitew takich przywódców jak: płk Zygmunt Chmieleński, gen. Józef Hauke-Bosak, Adam Chmielowski – późniejszy Brat Albert, który stracił nogę w bitwie pod Mełchowem (gmina Lelów). Inne bitwy i potyczki w okolicach Szczekocin to bitwa pod Obiechowem (gmina Słupia Jędrzejowska). Dziedzic tej wsi za udział w powstaniu został wywieziony na Sybir. Oddział Chmieleńskiego w Chlewskiej Woli powiększył się tu o 400 piechurów i 100 kawalerzystów. 4 grudnia 1863 r. odnotowana jest bitwa pod Sprową i Goleniowami (gmina Szczekociny), dziś jest tam nowy pomnik Powstańców Styczniowych. Wymieniana jest też potyczka z Moskalami w Szczekocinami 23 stycznia 1864 r.
Czesław Orliński
04.01.2022 16:58
(aktualizacja 16.08.2023 09:55)
Podziel się
Oceń
Powstanie styczniowe, mimo klęski, było największym i najdłużej trwającym. Jego skutki to zesłania na Syberię, rusyfikacja, katorgi. Skutkiem pozytywnym było uwłaszczenie chłopów w 1864 r., co dało postęp w rozwoju gospodarczym kraju. Niestety, nie dało upragnionej wolności. Za patriotyczną postawę Szczekociny straciły prawa miejskie, odzyskane potem w 1923 r. w okresie międzywojennym.
Co roku w rocznicę wybuchu powstania, z inicjatywy Towarzystwa Kulturalnego im. T. Kościuszki w Szczekocinach odbywają się na starym cmentarzu przy pomniku powstańców lekcje historii lokalnej. Tu widnieją nazwiska Powstańców Styczniowych ze Szczekocin: Jan Nowacki, Marcin Mrożek, Piotr Osetek, Feliks Staszewski, Aleksander Jarmundowicz, Paulin Pasierbiński. Wspominamy ponadto naszych rodaków uczestników powstania.
Osobny pomnik ma Piotr Marcinkowski. Piotr Osetek jako jedyny z powstańców doczekał niepodległej Polski, zmarł w 1938 r. W jego pogrzebie na cmentarzu w Szczekocinach uczestniczyła kompania Wojska Polskiego, odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Niepodległości z Mieczami.
W bieżącym roku, z powodu pandemii, zrezygnowano z corocznych uroczystości. Na grobach powstańców styczniowych przedstawiciele Towarzystwa Kulturalnego im. T. Kościuszki w Szczekocinach oraz Związku Emerytów i Rencistów w Szczekocinach zapalili symbolicznie znicze na znak pamięci.
Warto wspomnieć, iż opiekunem starego cmentarza w Szczekocinach jest Pani Alfreda Sadowska z bratem Stefanem Mrożkiem, potomkowie powstańca styczniowego, którzy podejmują wraz z wolontariuszami prace porządkowe dla poprawy i renowacji miejsca pamięci jakim jest stary cmentarz. Wśród najważniejszych prac należy wymienić: nowy ołtarz w kaplicy cmentarnej, malowanie wieżyczki, wzmocnienie fundamentów pomnika Katyń oraz pomnika ks. Tadeusza Jarmundowicza, wykostkowanie alejek, wykonanie filarów bramy wjazdowej. Duży wkład prac jest firmy Dekoflora, parafian i gminy Szczekociny.
Więcej informacji o Powstańcach Styczniowych ze Szczekocin można przeczytać w pracy zbiorowej pt. „Powiat Zawierciański w Powstaniu Styczniowym 1863-1864” wydanym w 2013 r. przez Starostwo Powiatowe w Zawierciu i Urząd Miejski w Zawierciu.
Pomnik Powstańców Styczniowych na starym cmentarzu w Szczekocinach
Powstaniec Styczniowy ze Szczekocin Jan Nowacki
Powstaniec Styczniowy ze Szczekocin Piotr Osetek
Napisz komentarz
Komentarze
Aktualnie nie ma żadnych komentarzy. Bądź pierwszy, dodaj swój komentarz.
Napisz komentarz
Komentarze