(Myszków) Wiosna przyszła, a wraz z nią na Światowicie pojawiły się, nie cieszące się zbyt dobrą sławą, żmije zygzakowate. Choć są one jadowite, to rzadko pierwsze atakują. Przeważnie uciekają przed ludźmi, a dopiero osaczone kąsają. Aby nasze spotkanie ze żmiją nie skończyło się nieprzyjemnie, warto zachować ostrożność podczas spacerów po lesie.
O tym, że żmije ponownie pojawiły się w okolicach stawów rybnych na Światowicie, poinformował nas Marcin Czerniak, jeden z mieszkańców Myszkowa. - 26 marca wybrałem się na spacer z moim psem w okolice stawów na Światowicie. Podczas spaceru zobaczyłem zaskrońce zwyczajne i żmije zygzakowate, które wygrzewały się na słońcu. Znajdowały się one w sąsiedztwie ścieżek, które są często uczęszczane przez spacerujących dorosłych z dziećmi i psami. Od tamtej pory uważam, jak wychodzę na spacer z psem i biorę ze sobą aparat fotograficzny, mając nadzieję na spotkanie ciekawych osobników – wspomina swoje pierwsze tegoroczne spotkanie ze żmiją M. Czerniak.
My również wybraliśmy się w teren, na poszukiwanie pierwszych „syczących” przejawów budzącej się do życia natury. Rzeczywiście, w okolicach stawów na Światowicie nie mieliśmy większych problemów z ich odnalezieniem. Najpierw w zaroślach znajdujących się blisko ścieżki natknęliśmy się na dwa piękne okazy zaskrońca zwyczajnego. Swoją nazwę zawdzięczają żółtym plamom „za skroniami”. Plamy te, w kształcie półksiężyców, są łatwo dostrzegalne i na ich podstawie możemy rozpoznać ten niejadowity, a przez to niegroźny dla człowieka gatunek. Zaskroniec jest płochliwym wężem, przed ludźmi najczęściej szybko ucieka, a zaatakowany broni się, udając martwego lub wydzielając nieprzyjemną ciecz, która ma zniechęcić atakującego. Może też wydawać głośny syk w celu odstraszenia napastnika.
Na zakończenie naszej wędrówki po Światowicie udało się nam spotkać również okaz „Vipera berus”, czyli żmii zygzakowatej. Wbrew pozorom jest to wąż bardzo rzadko występujący w naszych stronach, ale są miejsca, gdzie znajdują się ich większe skupiska. Najczęściej są to podmokłe łąki czy polany na skraju lasu. Przedstawicielkę tego gatunku zauważyliśmy w zaroślach, gdy sennie sunęła pomiędzy suchymi trawami. O tym, iż bez wątpienia mamy do czynienia właśnie ze żmiją, świadczył znajdujący się na jej grzbiecie zygzak, zwany też „wstęgą kainową”.
O tym, co zrobić, gdy spotkamy się oko w oko z takim gadem, opowiada nam ekolog Przemysław Kurek: - Żmija nigdy nie atakuje pierwsza. Jeżeli dochodzi do ukąszenia, to najczęściej jest to wynikiem nieostrożności ze strony człowieka, gdy na przykład na żmiję nadepnie albo też wynikiem jego świadomego działania, gdy drażni ją kijem. Co ciekawe, nie zawsze ukąszenie jest jednoznaczne ze wstrzyknięciem jadu. Ząb żmii nie wygląda wcale jak igła lekarska, a dziura jadowa znajduje się dopiero na 2/3 wysokości zęba. Przy powierzchownych ukąszeniach często więc nie dochodzi do iniekcji jadu. Ponadto, aby jad został wstrzyknięty, żmija musi zacisnąć szczękę, bo jad wydobywa się pod ciśnieniem z gruczołów.
Jadowite ukąszenie najbardziej groźne jest dla dzieci i osób starszych, ale nie powinna zagrażać życiu zdrowego i dorosłego człowieka. Co zrobić, gdy dochodzi do ukąszenia? Ranę należy (o ile to możliwe) przemyć wodą z mydłem i obłożyć lodem. Nie należy przemywać jej spirytusem – powoduje on zasklepienia tkanek, przez co jad nie może swobodnie wypłynąć z rany. Nie powinno się też jadu wysysać. Takie postępowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. Każdy przypadek ukąszenia przez żmiję wymaga pilnej pomocy lekarskiej – osoba ukąszona powinna otrzymać specjalną surowicę przeciwko jadowi żmij.
Jak powiada stare przysłowie, lepiej zapobiegać niż leczyć. Najlepszym sposobem na uniknięcie kontaktu ze żmiją jest po prostu unikanie miejsc, które ona sobie upodobała. A gdy nie jest to możliwe, na spacer zakładajmy grube obuwie zakrywające kostki. Najlepszym i zarazem najprostszym rozwiązaniem jest po prostu patrzenie pod nogi.
Aleksandra Kubas
Podpisy do zdjęć (od lewej):
1 - Żmija zygzakowata
2 - Żmija zygzakowata
4 - Żmija zygzakowata
5 - Żmija zygzakowata
6 - Zaskroniec
7 - Zaskroniec
8 - Żmija zygzakowata
Napisz komentarz
Komentarze